Diya'u't-Te'vil fi Me'ani't-Tenzil

Ebu Muhammed Abdullah b. Muhammed el-Fûdî (1766-1829), Nijerya’da Fulânî Devleti’nin kurucusu olan Osman bin Fûdî ’nin kardeşidir. Babasından aldığı “Fûdî” lakabı Fulânî dilinde “fakih” anlamına gelmektedir. Abdullah el-Fûdî tefsir, fıkıh, hadis, tasavvuf, Arap dili ve edebiyatı alanlarında uzmanlaşmıştır. Önde gelen hocalarından biri, Kadirî tarikatına intisabını sağlayan Şeyh Cibril b. Ömer'dir. El-Fudi, Batı Afrika'da ağırlıklı olarak tefsir ve Arap dili alanlarındaki incelemeleriyle tanınmıştır. 1815 yılında <em>Diya'u't-Te'vil fi Me'ani't-Tenzil</em> adlı Arapça tefsirini yazmıştır. Ayet tefsirlerinin yanı sıra yedi kıraat tarzını, dört Sünni imamın görüşlerini, ayrıca belâgat ve dil bilgisi üzerine bilgiler vermiştir. Bu önemli tefsir Batı Afrika eğitim merkezlerinin müfredatında önemli bir yer tutmuştur. Eserin IRCICA araştırmacılarından Dr. Ahmed Mukhtar Adam tarafından yayına hazırlanmasında şu dört nüshası temel alınmıştır: Nijerya, Kaduna'daki Ahmadu Bello Üniversitesi, Arewa House'da bulunan tam el yazması nüsha; Nijerya, Sokoto'daki Ehl-i Beyt Kütüphanesi'nde bulunan tam el yazması nüsha; Nijerya, Arewa House'da bulunan kısmî nüsha (İsra Suresi’nin sonuna kadar) ve 1961'de Kahire, Mısır'da yayımlanan nüsha. IRCICA, tarihî önem taşıyan el-Fûdî tefsirini yayınlamaktan memnuniyet duyar.