İslam Tarihi ve Medeniyeti: Güney Asya

IRCICA’nın İslam Medeniyeti Tarihi İncelemeleri ve Kaynakları dizisi, Hz. Muhammad s.a.v. döneminde başlayarak dönemlerine ve bölgelerine göre İslam devletlerinin ve toplumlarının tarihini konularının uzmanlarının kaleminden kayda geçirmeyi amaçlamaktadır. Uzun dönemli bir proje çerçevesinde gerçekleşecek olan dizinin ilk cildi Güney Asya’ya ayrılmıştır. Bu cilt, her ikisi de bölgenin önde gelen tarihçilerinden Prof. Khurram Qadir ve Prof. Faraz Anjum tarafından hazırlanmıştır. Prof. Khurram Qadir Pakistan, Multan’daki Bahauddin Zakariyya Üniversitesi Tarih Kürsüsü Başkanı olarak ve İslamabad’daki Quaid-e Azam Üniversitesi’ne bağlı Millî Tarih ve Kültür Araştırmaları Enstitüsü Direktörü olarak görev yapmıştır. Prof. Faraz Anjum ise Lahor, Pencab Üniversitesi Tarih Bölümünde Öğretim Üyesidir.

Eserde Güney Asya İslam tarih ve medeniyeti alanında uzman on altı yazarın incelemeleri yer almaktadır. İlk kısım, “Güney Asya’ya Müslümanlığın Girişi” başlığı altında ilk dönem Müslüman Sultanlıklarının idarî, ekonomik ve sosyal hayatı, bilim, eğitim, kültür, sanat ve mimari alanlarındaki özellikleri hakkında bir dizi makaleyi kapsamaktadır. Daha sonraki bölümde bu Sultanlıkların parçalanması ve devlet yönetimlerinin bölünmesiyle ortaya çıkan yerel Sultanlıklar anlatılmaktadır. Baharat ve Dekkan bölgeleri ile Babür/Moğol İmparatorluğu ve Moğolların düşüşünden sonraki daha küçük devletler arasında mukayeseli tahliller yapılmaktadır. Bu bağlamda önemli tarihî olaylar incelenmekte, İslam medeniyetinin Moğol İmparatorluğu’nun merkezî idaresi altında ve ayrıca Belucistan, Sind, Bopal, Haydarabad, Avad ve Hayber gibi sınır kesimlerdeki mikro devletler yönetiminde kaydettiği gelişmeler alanın önde gelen uzmanları tarafından değerlendirilmektedir. Aynı ciltte ayrıca Güney Asya Müslümanları ile Osmanlı Devleti’nin ilişkileri, sömürgecilik döneminde Güney Asya Müslümanlarının durumu, ve genel olarak bu bölgenin İslam medeniyetine katkıları gibi farklı açılardan da değerlendirmeler aktarılmaktadır. 

Bu cilde hem editör, hem de bölüm yazarı olarak katkıda bulunan Prof. Khurram Qadir ve Prof. Faraz Anjum’un yanında Haydarabad, H.K. Sherwani Dakka İncelemeleri Merkezi Direktörü Dr. Salma Farooqui beş bölüm ile ve Aligarh Müslüman Üniversitesi’nden merhum Prof. Khaliq Ahmad Nizami kapsamlı bir bölüm ile katılmışlardır. 

Tarihî ve coğrafî haritalar, resimler, soyacağı tabloları ve tarihî mekânların fotoğraflarıyla zenginleştirilmiş olan bu cilt kendi alanında bir ansiklopedi mahiyetindedir. Tüm yazarlarının bu bölgede yetişmiş uzmanlar oluşu da bu eseri IRCICA’nın koordinasyonuyla hazırlanmış tam anlamıyla özgün bir çalışma olarak ön plana çıkarmaktadır. ​

​

​

​