Osmanlı Belgelerinde Arap Vilayetleri. Hicrî X-Miladî XVI. yüzyılın ortaları
Hazırlayan: Fazıl Bayat
2. cilt, Osmanlı Arşiv Belgeleri Işığında Müslüman Ülkeler Tarihi serisi no. 3
IRCICA, İstanbul, 2011
xx+384+xix s. Belgelerin resimlerini havi CD ile (Arapça, giriş bölümleri Arapça ve Türkçe)
ISBN: 9789290632382
T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı uhdesinde muhafaza edilen belgeler, Osmanlı coğrafyasına dahil olmuş ülkelerin tarihine dair önemli bilgi ve başvuru kaynakları teşkil etmektedir. IRCICA, Osmanlı dönemiyle ilgilenen, çalışma dili Arapça olan tarihçilerin bu belgelere erişimini kolaylaştırmak amacıyla bu ülkelerin tarihindeki idarî meseleler, yerel kalkınma, kamu hizmetleri, halk sağlığı, eğitim, ilim ve irfan, vb. çeşitli konulara dair belgelerden seçmeler derlemekte, bunları konularına göre tasnif ederek Arapça tercümelerini ve Osmanlı Türkçesinde transkripsiyonlarını açıklayıcı notlarla beraber yayınlamaktadır. Bu serinin 2011’de yayınlanan birinci cildinde 16. yüzyılın ilk yarısının Mühimme Defterlerinden derlenmiş belgeler yer almaktaydı. Bu ikinci ciltte ise aynı kaynaktan ve ayrıca Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi’nden derlenmiş 107 belge verilmiştir. Belgeler, “Umumî Durum”, “İdarî Meseleler”, “Vakıflar ve Dinî İşler”, “Mekke-i Mükerreme Emirleri ve Hac”, “Hukukî Meseleler”, “İktisadî Meseleler”, “Kabileler ve Bedevî Ümerası”, “Askerî Harekât”, “Güvenliğin ve Düzenin Sağlanması”, “Muhtelif Konular” şeklindeki bölüm başlıkları altında sınıflandırılmıştır.